Veiligheid in ESD-ruimtes en hoogspanningsmetingen

Vaak komen wij als IONIO in een omgeving waarbij we test- en meetsystemen leveren in ESD-ruimtes. Een ESD-ruimte is een speciale werkruimte die ontworpen is om schade door Electrostatic Discharge (ESD) te voorkomen.

ESD is de ontlading van statische elektriciteit die elektronische componenten kan beschadigen. Dit type ruimte wordt vaak gebruikt in de elektronica-industrie, bijvoorbeeld bij de productie, reparatie, of assemblage van gevoelige elektronische apparaten en componenten.

In deze ruimtes worden ook vaak elektrische veiligheidstesten doorgevoerd en we krijgen dan ook vaak de vraag hoe men dit veilig kan inrichten, natuurlijk is zoals omschreven in de EN50191 de beste oplossing door een directe bescherming toe te passen zoals een testkooi.

In veel gevallen is dit niet mogelijk in verband met afmetingen van het testobject en/of de mate van investering die noodzakelijk is.

In ESD ruimtes is het wenselijk dat men een goede aarding heeft door o.a. gebruik van ESD schoenen, ESD-schoenen hebben een elektrische weerstand tussen 0,1 en 100 (MΩ) om een gecontroleerde ontlading van statische elektriciteit te waarborgen.

Waarom zijn ESD-schoenen niet geschikt voor hoogspanning?

Bij werkzaamheden met hoogspanning is het doel om een persoon volledig te isoleren van de aarde, zodat er geen stroompad ontstaat.

ESD-schoenen zijn echter geleidender ten opzichte van standaard schoeisel en bieden hierdoor geen bescherming tegen elektrische schokken. In feite kunnen ze een gevaar vormen, omdat ze de stroom mogelijk sneller naar de aarde geleiden.

• Conflict in functie:
  • Hoogspanningsbescherming: Isoleren van het lichaam om stroomdoorgang te voorkomen.
  • ESD-bescherming: Geleidende eigenschappen om statische elektriciteit af te voeren.

• Risico bij gebruik: Bij contact met hoogspanning kunnen ESD-schoenen het risico vergroten omdat ze een lagere weerstand bieden, waardoor de stroom via het lichaam naar de grond kan vloeien.

Alternatieven voor gecombineerde behoeften

In omgevingen waar zowel hoogspannings- als ESD-bescherming vereist is, kunnen de volgende maatregelen worden overwogen:

1. Werkzones scheiden: Creëer aparte werkplekken voor hoogspanningstesten en ESD-gevoelige werkzaamheden.
2. Beschermende isolatiematten: Gebruik isolerende matten met specifieke eigenschappen die veilig zijn voor hoogspanning en voldoen aan de norm IEC 61111 (isolatiematten).
3. Gebruik isolerende schoenen: Bij hoogspanning hebben schoenen met een hoge isolatiewaarde de voorkeur, daar dit vaak conflicteert met een ESD-ruimte is het toepassen van isolerende matten volgens IEC 61111 een betere oplossing.

Conclusie

ESD-schoenen bij voorkeur niet gebruiken in hoogspanningsomgevingen vanwege hun geleidende eigenschappen indien er geen mogelijkheid is om directe bescherming  van de testopstelling te realiseren. Alternatief kan men isolatiematten toepassen volgens de IEC 61111.

De norm IEC 61111 verdeelt isolerende matten in verschillende klassen, afhankelijk van de maximale werkspanning waarvoor ze geschikt zijn. Elke klasse heeft specifieke testvereisten: